آشنايي جامع با نكات كاشت درخت عناب:
عناب ميوه اي كه علاقه مندان خاص خود را داشته و به خاطر خواص درماني پرورش آن بسيار ارزشمند مي باشد. حتي انواع دم نوش‌هايي كه از اين محصول تهيه ميشوند نيز متقاضيان فراواني داشته و سرشار از خواص متفاوت هستند. از همين رو تصميم داريم تا در اين نوشتار از نهالستان آلفا نهال طرز كاشت درخت عناب، را خيلي كامل و با ذكر تمام جزئيات به شما معرفي كنيم.
البته كه كاشت نهال عناب به دليل محبوبيت فراوان محصول، چه براي باغداران و چه حتي براي افرادي كه باغچه‌اي نه چندان بزرگ دارند، امري پرسود بوده است. پس ما در نوشته پيش رو، اصول مربوط به كاشت عناب، را نيز براي شما ذكر خواهيم كرد؛ در ادامه با ما باشيد.
بيوگرافي درخت عناب:
درخت عناب با ارتفاع حدود 10 متر، در تيره سنجديان قرار ميگيرد. كاشت درخت عناب؛ در اقليم هاي گرمسير انجام مي گيرد. اين ميوه در ابتدا به رنگ سبز بوده و با گذر زمان به قرمز تيره تبديل شده و بر روي آن چروك‌هايي شكل ميگيرد. كاشت نهال عناب؛ در كشور ما ايران، در قسمت‌هاي جنوبي خراسان به وفور انجام ميشود، اما خاستگاه اصلي آن را ميتوان آسيا جنوبي در نظر گرفت.
https://alphanahal.ir/jujube-seedling/
مشخصات ظاهري عناب
عناب درختي با برگهاي كوچك است كه در زمستان مي بارد. ارتفاع اين درخت معادل 5 تا 12 متر است. سرعت رشد بسيار خوبي دارد. گلهاي آن در بهار شكوفا مي شود و دانه ها در پاييز مي رسند.
گل هاي اين درخت دو جنسيتي است. به اين ترتيب آنها جنسيت زن و مرد دارند. آنها توسط حشرات گرده افشاني مي شوند. شاخه هاي عناب خاردار است. برگها سبز و براق هستند ، طول آنها 2 تا 7 سانتي متر و عرض آنها 1 تا 3 سانتي متر است.
برگ درختان عناب بيضي شكل ، بدون مو و لبه هاي دندانه دار است. گلهاي اين درخت نيز بسيار ريز و به قطر 5 ميلي متر است. از نظر شكل گل ، اين درخت داراي پنج گلبرگ كوچك به رنگ سبز و سفيد است. ميوه هاي نارس كمي شبيه سيب هستند. وقتي بالغ شدند ، با برق سياه قهوه اي مي شوند و مانند عناب به نظر مي رسند. يك هسته جامد مشابه گودال زيتون در داخل آن وجود دارد.
كاشت درخت عناب
درخت عناب يك درخت بسيار سرسبز است كه بذر آن رشد زيادي دارد و مي‌تواند حدود 5 الي 12 متر ارتفاع بگيرد. گلهاي اين درخت معمولاً در فصل بهار شروع به رشد ميكنند و به صورت 2 جنسي؛ نر و ماده هستند. امروزه افراد زيادي اقدام به كاشت درخت عناب ميكنند زيرا ميوه، مزاياي زيادي دارد. درخت عناب داراي شاخه‌هايي خاردار است كه برگهاي براق و سبز رنگي سراسر آنها را فرا گرفته‌اند. برگهاي اين درخت نيز به صورت بيضي شكل هستند و بر روي آنها هيچ كركي وجود ندارد.
ميوه‌هاي عناب زماني كه به طور كامل نرسيده‌اند مزه‌اي نسبتاً ترش دارند اما بعد از رسيدن، رنگ و مزه‌شان تغيير ميكند. اين ميوه خوشمزه تقريباً شبيه به خرما است و داخل آن نيز يك هسته سفت مانند هسته زيتون وجود دارد. براي كاشت اين درخت بهتر است ابتدا خاك زمين را شخم بزنيد تا بافت آن بهتر شود و خاك سبك‌تري داشته باشيد.
بعد از آن بايد گودالي به عمق 50 الي 80 سانتي‌متر ايجاد كنيد و نهال مورد نظرتان را به صورت عمودي در گودال قرار دهيد. پس از انجام اين كار بايد با كمك مقداري ماسه نرم، به طور كامل داخل گودال را پر كنيد و سپس كار آبياري را انجام دهيد. دقت داشته باشيد اگر نهال عناب به صورت صحيح داخل خاك قرار نگيرد، ممكن است با سبز شدن گياه مواجه نشويد.
بعد از اتمام كار بهتر است با كمك پا، اطراف درخت را محكم بكوبيد تا ريشه در خاك به صورت ثابت باقي بماند. به طور معمول عناب گياه كم‌آبي است اما بايد در نظر داشته باشيد كه در زمان كاشت، به آب نسبتاً مناسبي احتياج دارد و بايد حتما دوره‌هاي آبياري خود را به گونه‌اي تنظيم كنيد كه ريشه آن خشك نشود و از بين نرود.
بهترين زمان براي كاشت درخت عناب
با توجه به بررسي‌هاي انجام شده و تحقيقات به عمل آمده ميتوان گفت؛ بهترين زمان براي كاشت درخت عناب، ماه‌هاي دي و بهمن است زيرا در اين زمان‌ها، درخت مي‌تواند رشد مطلوب‌تري داشته باشد. بنابر اين سعي كنيد در فصل زمستان حتما كار كاشت نهال را انجام دهيد تا درختان پربارتر و سالم‌تري داشته باشيد.
فاصله كاشت درخت عناب و نكات لازم حين كاشت:
فاصله بين درختان عناب از آن دسته موضوعاتي است كه قبل از هر گونه اقداماتي در زمينه كاشت، بايد كاملاً مورد بررسي قرار بگيرد. اين فاصله بايد با در نظر گرفتن تمامي فعاليت‌هايي كه بعد از كاشت قرار است بر روي زمين انجام گيرد، سنجيده و اعمال شود.
در كاشت نهال عناب؛ هر نهال با ديگر نهال ها در رديف 4 متر و رديف ها با هم 5/5 متر فاصله داشته باشند. اما نه تنها فاصله كه اصول ديگري نيز وجود دارد كه قبل از كاشت بايد حتماً آنها را در نظر بگيريد.
براي مثال قبل از شروع كاشت درخت عناب، دماي محيط، جنس خاك محدوده كاشت، رطوبت مكان كاشت، نوع دسترسي به آب براي آبياري، زه كشي مناسب خاك، آفات و بيماري‌هاي موجود و نيروي لازم جهت كاشت نهال عناب، را بررسي كرده و تمهيدات لازم براي هر كدام را كاملاً در نظر بگيريد.
انواع روش كاشت درخت عناب
به روش‌هاي مختلفي كاشت عناب، امكان پذير بوده كه در ادامه آنها را ذكر ميكنيم.
پاجوش: كاشت اين محصول به طريق پاجوش بايد در سال دوم و آن هم در فصل پاييز، انجام گيرد. چرا كه در آن زمان ريشه درخت مادر به اندازه كافي قوي شده است. پس ميتوان پاجوش‌ها را از درخت اصلي جدا كرده و در محل ديگري بكاريم.
قلمه: قلمه‌هايي كه از شاخه‌هاي جوان در اواخر اسفند ماه گرفته ميشوند، براي اين روش مناسب خواهند بود. قلمه ها بايد به شكل اريب جدا شوند. فاصله بين قلمه‌ها در كاشت در حدود 5 تا 6 سانتي متر توصيه ميشود. در نظر داشته باشيد كه در كاشت درخت عناب، به اين روش، بايد زمين هميشه مرطوب باشد.
خوابانيدن: در سال دوم كاشت نهال عناب، شاخه‌هايي از قسمت‌هاي پايين درخت اصلي (مادر) روييده شده اند كه بايد آنها را براي كاشت به اين روش، خواباند. اواخر پاييز و يا اواخر زمستان بهترين زمان براي اين نوع كاشت است.
كشت بذر: در اين روش از كاشت درخت عناب؛ ابتدا دانه‌هاي محصول را در آب خيس كرده و در يك محل گرم نگهداري مي‌كنيد. كاشت دانه‌هاي خيس خورده بايد در نيمه اسفند انجام گيرد. در اوسط فروردين ماه شما شاهد جوانه زدن بذرها خواهيد بود.
جا به جايي پا جوش ها
بهترين روش براي ازدياد عناب همين روش مي باشد. همان طور كه مي دانيد پاجوش از كنار درخت مي رويد. درخت عناب براي دريافت آب كافي ريشه مي دواند و در نتيجه از ريشه هاي سطحي، جوانه پديد مي آيد. براي پرورش عناب بدين شكل، در سال دوم در فصل پاييز كه درخت به طور نسبي رشد كرده، با بريدن ريشه درخت مادر، نهال را با ريشه از زمين بيرون آوريد و جاي ديگر بكاريد.
قلمه زدن
از درخت عناب مي توان نيمه دوم اسفند ماه قلمه گرفت. قلمه ها بايد از شاخه هاي جوان يك ساله باشد. اين قلمه ها بايد سي سانتي متري و به شكل اريب باشند و به شكل پشته ها در زمين فرو روند. يعني فقط ? سانتي متر از سر قلمه از لبه پشته بيرون باشد. هر قلمه بايد از قلمه ديگر ? سانتي متر فاصله داشته باشد. بعد از كاشت درخت عناب(قلمه ها)، جويه ها را از آب پر و زمين قلمه كاري را نيز هميشه مرطوب كنيد.
خوابانيدن
در اين روش از كاشت درخت عناب, بايد شاخه هاي دو ساله اي را كه از بخش پاييني تنه درخت مادر روييده است را بخوابانيد. اين كار بهتر است در فصل پاييز و اواخر زمستان انجام شود.
كشت بذر عناب
اين روش در نيمه اول اسفند اجرا مي شود. بدين صورت كه هسته ها را در ظرفي از آب بريزيد و در جاي گرمي قرار دهيد. بعد از چند روز خيس خوردن، بذرها را در زميني كه از قبل آماده كرده ايد، بكاريد. بذرها در نيمه دوم فروردين مي رويند.
نهال هاي دو ساله را بعد از برگ ريزان پاييز، به زمين اصلي برگردانيد. درخت عناب را پيوند نمي زنند. چون نوع مرغوبي ندارد اما در صورت پيوند نهال ها زودتر به بار خواهند نشست.
بهترين فصل براي كاشت بذر ارديبهشت ماه است. بذر عناب را بشكنيد و روي خاك قرار دهيد.مدت بين هر عكس 5 روز مي باشد.بذر عناب را با چكش آرام شكسته مغز آن را بيرون آورده ، احتمال پر مغز بودن هسته هاي درشت بيشتر است و هسته هاي كوچك 99% خالي و پوچ و بدون مغز مي باشد. از ورمي كمپوست براي كاشت بذر در بستر استفاده كنيد.
قلمه زدن جهت كاشت درخت عناب چگونه صورت مي‌پذيرد؟
پيش‌تر توضيحاتي خلاصه وار در رابطه با قلمه زدن گياه عناب داديم. همان طور كه در بالا اشاره كرديم، براي كاشت نهال عناب، از طريق قلمه، بايد شاخه‌هاي جوان انتخاب شوند. طول قلمه‌ها بين 20 تا 30 سانتي متر بوده و در نيمه دوم اسفند ماه، عمل قلمه زدن اين گياه انجام ميگيرد.
كاشت نهال عناب در زمين
براي كاشت عناب دقت كنيد كه گودالي را به عمق 80 تا 50 سانتي متر بكنيد. در اين مرحله اندكي خاشاك در كف گودال قرار دهيد. نهال را داخل گودال به حالت عمود قرار داده و خاك را داخل گودال بريزيد.
دو مساله مهم:
اول اين كه حتما دقت كنيد نهال عنال را به شكلي داخل گودال قرار دهيد كه دقيقا تا محلي كه دفعه قبل داخل خاك بوده، مجددا داخل خاك قرار گيرد اگر در اين مساله كم دقتي كنيد، احتمال سبز نشدن گياه وجود دارد.
مساله دوم در ارتباط با كاشت نهال نوع خاك مورد استفاده است.
حتما بايد براي كاشت نهال عناب بايد از ماسه بسيار نرم استفاده كنيد و خاك داخل گودال را تحت هيچ عنوان دوباره به خود گودال بازگشت ندهيد.
در نهايت پس از كاشت گياه اطراف آن را با پا بكوبيد و محكم كنيد، تا ريشه ثابت شود. در اينجاست كه بايد آبياري را آغاز كنيد، دقت كنيد كه اشتباه ما را در هنگام كشت درخت هاي عناب مرتكب نشويد.
ما به تصور آن كه عناب گياه كم آبي است، پس از ان كه نهال را در بهمن به زمين انتقال داديم و آبياري كرديم، تا عيد هيچ آبي به گياه نداديم و به صورت متوسط از هر ده درخت، دو درخت برايمان باقي ماند. حتما دوره هاي آبياري خود را جوري تنظيم كنيد كه ريشه گياه خشك نشود تا تمامي نهال هايي كه خريداري كرده ايد، سبز گردد.
زمان كاشت نهال عناب
عقايد مورد اين بحث متفاوت است، اما بر اساس تجربه ماه هاي دي و بهمن براي كاشت نهال عناب و انتقال آن به زمين اصلي بسيار مناسب است. البته حتي در اسفند هم برخي اقدام به كاشت عناب كرده اند و ما شاهد آن بوده ايم كه درختان آن ها گيرايي خوبي داشت.
به صورت كلي نظر ما در مورد كاشت درخت عناب اين است كه سعي كنيد، ماه هايي كه گفتيم را به خاطر بسپاريد.
نكات نهايي كاشت نهال عناب خراسان جنوبي
ما در اين مقاله سعي كرديم، هر آن چه كه در مورد كاشت نهال عناب ياد داشتيم را به شما آموزش دهيم. اما در نهايت ذكر برخي نكات نهايي الزامي است. اگر نهال شما در بهار سبز نشود، شما نهال خود را از زمين خارج نكنيد و آبياري را ادامه دهيد، چرا كه ممكن است نهال در تموز (تابستان) دوباره سبز شود.
دقت كنيد عناب گياه كم آبي است، اما نه آن قدر كه ديگر به گياه هيچ آبي ندهيد، سعي كنيد در طي سال هاي اول منظم گياه خود را آبياري كنيد، جالب است بدانيد كه ما با آبياري منظم توانستيم دو بار شاهد به بار نشستن عناب هاي خود باشيم، يك بار در تير ماه و بار ديگر در آبان برداشت انجام داديم.
نكته مهم: كود گوسفندي، مرغي تحت هيچ عنوان به عناب ندهيد!!! اين نكته به شدت اهميت دارد و امكان خشك شدن كلي درختان شما وجود خواهد داشت. در سال هاي اول سعي كنيد از كود هاي مختلفي كه در بازار وجود دارد استفاده كنيد. البته كود گاوي تازه هم براي گياه مضر است.
در سال اول به قصد اصلاح كردن درخت، تيغ هاي آن را نبريد كه اين مساله شايد باعث خشك شدن درخت شما شود.
مهم ترين خواص درماني و دارويي عناب
تصفيه كننده خون
دفع سموم داخل بدن
روشن كننده پوست
جلوگيري از مشكلات قلبي
ضد سرطان
ترميم كننده بافت‌هاي آسيب‌ديده
تقويت كننده عضلات
تسكين گلودرد
كاهش چربي و قند خون
درمان كننده سرماخوردگي
درمان كننده آنفولانزا
برطرف كننده آسم و تنگي نفس
جلوگيري از التهاب
جلوگيري از آبريزش بيني
درمان بي‌خوابي
تقويت كننده سيستم ايمني بدن
تقويت كننده مغز
تقويت كننده دستگاه گوارش
ضد نفخ
درمان كننده يبوست
چند نوع هرس داريم و هرس درخت عناب چگونه انجام ميشود؟
بعد از كاشت نهال عناب، همانند ديگر محصولات با توجه به نوع و محيط كاشت، انواع هرس‌هاي مختلفي وجود دارد. براي مثال هرس‌هاي عمودي در مناطقي انجام ميشود كه به دلايلي، فاصله بين درختان در حين كاشت درخت عناب، كمتر از حد توصيه شده است.
اگر اين فاصله مناسب باشد، هرس افقي انجام ميگيرد تا برداشت محصول راحت‌تر انجام شود. هرس مركز باز، هرس جامي و هرس شلجمي نيز از ديگر انواع هرس‌هاي مربوط به درخت عناب هستند.
براي انجام هرس اين محصول، تنه اصلي درخت را از ارتفاع 130 تا حدود 150 سانتي متري قطع ميكنند؛ البته تعدادي از شاخه‌ها را باقي مي‌گذارند تا به عنوان بازوي گياه حفظ شوند.
خاك مناسب كاشت درخت عناب چيست و بايد چه ويژگي‌هايي داشته باشد؟
براي كاشت نهال عناب؛ سبك بودن خاك از اهميت خيلي زيادي برخوردار است. حتماً در نظر داشته باشيد كه زه كشي خاك انتخابي شما به درستي صورت گرفته باشد. اگر در هنگام كاشت متوجه شديد كه خاك سنگين است، حتماً از انواع خاك برگ و خاك‌هاي شني استفاده كنيد.
بدين طريق نواحي اطراف كاشت را سبك كرده و اين گونه كيفيت محصول را بالا ببريد. در نظر داشته باشيد كه در كاشت هر محصولي و نه فقط عناب، خاك مورد استفاده براي كاشت، نقش پررنگي را بازي خواهد كرد.
نحوه كوددهي بعد از كاشت درخت عناب، بهترين كودهاي شيميايي و حيواني كدامند؟
يكي از مهمترين مواردي كه بايد در راستاي مراقبت از درخت تا زمان باردهي انجام شود، كوددهي مناسب پاي درخت عناب است. در واقع شايد بتوان گفت يكي از اصلي‌ترين موارد مربوط به كاشت عناب، همين امر كوددهي خواهد بود.
كودهاي دامي معمولاً بيشتر براي اين محصول توصيه ميشوند. مقدار و زمان كوددهي بايد حتماً توسط آزمايشگاه و كارشناسان تعيين شود؛ چرا كه بسته به نوع خاك و سن درخت اين مقدار متفاوت خواهد بود.
كوددهي و اضافه كردن مواد آلي به شكل محلول كه در اصطلاح به آن محلول پاشي گفته ميشود نيز يكي ديگر از روش‌هايي است كه در صورت قليايي بودن بيش از حد خاك و عدم توانايي آن در جذب مواد آلي، انجام ميگيرد. در اين روش عناصري هم چون پتاسيم اكسيد، نيتروژن و غيره، به خاك پاي درخت به صورت محلول، اضافه خواهند شد.
شرايط آبياري درخت عناب
اگرچه درخت بالغ به خشكي مقاوم است ولي براي رسيدن به رشد ايده آل و محصول مناسب، حتما بايد آبياري منظم صورت گيرد. توجه داشته باشد كه درخت جوان به هيچ عنوان نبايد در معرض خشكي قرار گيرد زيرا سبب ضعيف شدن گياه مي شود بنابراين بايد در اين زمان آبياري كافي و منظم انجام شود تا ريشه به خوبي در خاك توسعه يافته و درخت استقرار يابد. از طرفي آبياري نبايد به حدي باشد كه غرقابي و ماندگاري آب رخ دهد زيرا درخت به اين شرايط حساس است و ريشه دچار خفگي مي گردد.
خاك مورد نياز كاشت عناب
مهمترين ويژگي خاك، داشتن زهكش مناسب است زيرا ماندن آب به مدت طولاني در اطراف ريشه، سبب خفگي ريشه شده، كم كم برگها زرد شده و مي ريزند و گياه از بين ميرود. بنابراين خاك نبايد سنگين باشد و اگر چنين است حتما با افزودن شن يا خاك برگ به آن، اقدام به سبك نمودن بافت خاك نماييد.
نور مورد نياز درخت عناب
اين درخت به نور كامل نياز دارد و اگرچه در محل نيمه آفتاب هم مي تواند به رشد خود ادامه داده و ميوه بدهد اما كاشت اين درخت در سايه يك اشتباه بزرگ است زيرا رشد رويشي بيشتر شده و شاخه ها بلند و باريك مي گردند و درخت سست و شكننده خواهد شد. علاوه بر اينها، ورود دير هنگام به فاز زايشي و باردهي كم را نيز بايد اضافه نمود.
نحوه آبياري نهال و درخت بالغ عناب چگونه است؟
پيش‌تر خاطر نشان شديم كه كاشت درخت عناب، بيشتر در مناطق گرمسيري كشور ما مانند خراسان جنوبي، كشت ميشود. بنابراين ميتوان نتيجه گرفت كه اين گياه مي‌تواند نسبت به بي آبي و گرما نيز مقاومت داشته باشد. اما در هر حال اين بدان معنا نخواهد بود كه پاي درخت كاملاً خشك باشد، چون در اين صورت گياه شما از بين خواهد رفت. البته كه آبياري بيش از حد نيز ممكن است موجب پوسيدگي ريشه شود.
در ابتداي كاشت عناب، ميزان آبياري درخت، به صورت هر 5 روز يك بار است اما از سال دوم به بعد اين زمان به 15 روز يك بار تغيير پيدا ميكند. البته روشن است كه در فصول پاييز و زمستان اگر ميزان بارش‌ها كم باشد، قطعاً به آبياري بيشتري براي اين محصول نياز است تا مبادا خشكي بيش از حد، آسيبي به آن بزند.
https://alphanahal.ir/خريد-نهال/
برچسب:
،
ادامه مطلب
بازدید:
